ПАЛАТАНЫҢ ТӨРАҒАСЫ

Жұмагелді Сәкенұлы Елубаевтың кәсіби, ғылыми, педагогикалық және әлеуметтік қызметі туралы

ҚЫСҚАША ӨМІРБАЯНДЫҚ ОЧЕРК

         Жұмагелді Сәкенұлы Елубаев, 1954 жылдың 4 наурызында Павлодар облысы Ертіс ауданындағы «Кутузовский» кеңшарында тұңғыш тың игерушілер отбасында дүниеге келген. Кейін ата-анасы ата-бабасының байырғы жері – Ресей Федерациясындағы Омбы облысына оралып, Жұмагелді Сәкенұлының балалық және жастық шағы сонда өтті.

Оның мектеп жылдары Омбы облысы Нововаршавск ауданы Сибирское селосында өтті, бірақ ол үш түрлі мектепте: Сібір бастауыш мектебінде, Александровская сегізжылдық мектебінде және Нововаршавская орта мектебінде оқыды, 1971 жылы сол жерден орта білім аттестатын алды.

Еңбек жолын 1971 жылдың қазан айында Сібір астық қабылдау кәсіпорнында технологиялық жабдықты жөндеу слесарі болып бастады.

1972 жылдың мамырынан 1975 жылдың маусымына дейін КСРО Мемлекеттік қауіпсіздік комитетінің Сахалин аралындағы шекара әскерінің теңіз бөлімшелерінде өтеп, Кеңес Одағы-Жапония мемлекеттік шекарасын күзетті. Әскери борышын үлгілі атқарғаны үшін екі рет бірінші және екінші дәрежелі «Шекара әскерінің үздігі» құрмет белгісімен марапатталды. Әскери борышын өтеп жүрген кезеңде КОКП қатарына кірді.

КСРО қарулы күштерінен демобилизацияланған соң 1975 жылдың қыркүйегінен 1976 жылдың қазан айына дейін бұрынғы Сібір астық қабылдау кәсіпорнында жүргізуші болып жұмыс істеді.

1976 жылдың қыркүйегінен 1981 жылдың маусымына дейін Р.А.Руденко атындағы Свердлов заң университетінің (қазіргі Орал мемлекеттік заң университеті) алдымен жұмысшы факультетінде (дайындық бөлімінде), содан кейін сот-прокурорлық факультетінде оқыды. Студенттік жылдары Жұмагелді Сәкенұлы қоғамдық жұмысқа белсене араласты: институттың студенттік кәсіптікодақ комитетінің орынбасары және институттың комсомол комитетінің мүшесі болып сайланды, студенттік құрылыс отрядының комиссары, студенттер кеңесінің төрағасы болып тағайындалды.

Институтты бітіргеннен кейін, 1982 жылдың маусымына дейін полиция лейтенанты шенімен «Свердловск-жолаушылар» станциясында милиция лейтенанты атағымен қоғамдық тәртіпті сақтау бөлімінің инспекторы болып жұмыс істеді. Бұл жерде ол көліктегі ішкі істер бөлімінің бастауыш партия ұйымының хатшысы болып сайланды.

1982 жылғы маусымда Свердлов облысының Ивдель қалалық халық сотының халық судьясы болып сайланып, 1987 жылдың маусымына дейін жұмыс істеді. Осы кезеңде ол Ивдель қаласының соты, прокуратурасы мен адвокатурасының бастауыш партия ұйымының хатшысы болып сайланды. Қалалық газетте белсенді түрде мақала жарияланды, сол кезде КСРО ыдырағаннан кейін Ресей Федерациясының тұңғыш Президенті болған Свердлов облыстық коммунистік партия обкомының бірінші хатшысы Борис Николаевич Ельцинді КСРО Жоғарғы Кеңесінің депутаттығына сайлауды ұйымдастыру кезінде сенімді тұлғалардың қатарында болды.

1987 жылдың маусымынан бастап қазіргі уақытқа дейін Жұмагелді Сәкенұлының кәсіби, ғылыми, педагогикалық және қоғамдық қызметі Қазақстан Республикасымен байланысты.

Ресейдегі кәсіби қызметін аяқтаған соң ол Қазақ КСР-іне судьялық қызметке шақырылып, 1987 жылғы 4 шілдеде Алматы қалалық халық депутаттары кеңесінің сессиясында Алматы қалалық Қылмыстық істер жөніндегі сот төрағасының орынбасары болып сайланды. Бұл сот сол кезде Қазақстанның соттар жүйесіндегі екінші сатыдағы ең ірі сот болды және қазір де сондай.

Осы қызметте жүргенде ол сол кездегі Алматы қалалық сотының төрағасы Валерий Николаевич Буловичтің (қазіргі мәртебесі ҚР Жоғарғы Сотының отставкадағы судьясы) жан-жақты қолдауымен еңбек етіп, Алматы қаласының бірінші және екінші сатыдағы соттарында қылмыстық істер бойынша бірыңғай сот тәжірибесін қалыптастыруға елеулі үлес қосты. Оның ауыр және аса ауыр санатқа жатпайтын қылмыстар үшін жаза тағайындаудың заңды, әділ және адамгершілікке негізделген тәжірибесін дамытудағы рөлін ерекше атап өту қажет. Осы қызметті атқарып жүргенде Жұмагелді Сәкенұлы сот қателерін талдау негізінде жас судьяларды оқытуды ұйымдастырып, біліктілігін арттыру жүйесін құрды. Бұл тәжірибе тиімділігі жоғары екенін көрсетті және сот төрелігін жүзеге асырудың сапасын айтарлықтай жақсартуға және қылмыстық істер бойынша сот қателерінің санын азайтуға жол ашты.

1989 жылдың күзінде Жұмагелді Сәкенұлы Қазақстан Компартиясы ОК мемлекеттік-құқықтық бөліміне жұмысқа шақырылып, сонда нұсқаушы және кеңесші қызметтерін атқарды. Осы жұмыс кезеңінде әріптестерімен бірге жаппай халықтың құқықтық сауатын ашуды ұйымдастыруға, жергілікті жерлерде партия ұйымдарын басқарудың демократиялық принциптерін дамытуға, құқық қорғау органдарын кәсіби деңгейі жоғары заңгерлерді іріктеу жолымен жасақтауға зор үлес қосты. Ол Қазақ КСР Жоғарғы Соты, Прокуратурасы мен Әділет министрлігіндегі басшылық қызметке кандидаттарды, сондай-ақ «қайта құру» кезеңіндегі Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің депутаттығына және Қазақстан Республикасының Конституциялық Сотының тұңғыш құрамына үміткерлерді іріктеумен тікелей айналысты.

1991 жылдың қазанында Жұмагелді Сәкенұлы Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің сессиясында Қазақ КСР Жоғарғы Сотының судьясы болып сайланды. Бұл қызметте 1996 жылғы 17 сәуірге дейін жұмыс істеді. Еліміздің жоғары сот инстанциясында жұмыс істеген жылдар Жұмагелді Сәкенұлы үшін кәсіби тұрғыдан ең шығармашылық кезең болды, дәл осы кезде ол өзінің біліктілігі жоғары және тәуелсіз судья екенін көрсетті. Оның сот қаулылары мазмұны жағынан да, сот шығарған шешімдердің уәжделуі жағынан да жоғары сапасымен ерекшеленді. Ол Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының бұрынғы судьясы С.М.Марковпен (қазіргі уақытта Ресей Федерациясы Жоғарғы Сотының отставкадағы судьясы) бірге Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексіне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы әйгілі заң жобасын, яғни  қылмыстық заңның екі тарауын бір тарауға біріктірген жобаны әзірледі. Бұл тараулар – «Жеке меншікке қарсы қылмыстар» және «Мемлекеттік және қоғамдық меншікке қарсы қылмыстар». Дәл осы заң арқылы меншік құқығын тең қорғаудың конституциялық қағидасының басымдылығы ресми түрде мойындалды. Осы жылдары ол «ҚР Жоғарғы Сотының Жаршысы» журналының редакциялық алқасының мүшесі болды, сот тәжірибесін жалпылаумен айналысты, ҚР Жоғарғы Соты Пленумы қаулыларының жобаларын дайындауға қатысты, бұқаралық ақпарат құралдарында белсенді түрде мақала жариялап, судьялардың біліктілігін арттыру институтында сабақ берді. 1994 жылы Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесі Президиумының Жарлығымен судьяның бірінші біліктілік сыныбы берілген Жоғарғы Соттың бірінші судьяларының қатарында болды. Коммунистік партияда реформа жүргізілген кезеңде Жұмагелді Сәкенұлы судьяның тәуелсіз мәртебесін қамтамасыз ету мақсатында өз еркімен партияға мүшелігін тоқтатқан санаулы мүшелердің бірі болды. Дәл осы жылдары ол заңгер және азамат ретінде белсенді өмірлік ұстанымымен нормативтік құқықтық актілерді әзірлеуге қатысу, мақалаларын БАҚ-та жариялау, көпшілік алдында сөз сөйлеу арқылы биліктің заң шығарушы, атқарушы және сот билігі болып тиісті тармақтарға бөлінуі жөніндегі саяси көзқарастарды орнықтыруға септесті. Бұл алғашқы реформа жылдары болды, ол өзінің ұстанымымен судьялар қауымдастығында танымал болды. Ол сот қызметіне араласу жайттарына ымырасыз болды, бұған оның ҚР Жоғарғы Сотының Пленумында сөйлеген сөзі дәлел – онда ол мәжілістерінің бірінде ҚР Жоғарғы Сотының жұмысын еш негізсіз қанағаттанарлықсыз деп таныған Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Қауіпсіздік кеңесін қатты сынға алған ресми жазбаша мәлімдеме жасады.

1996 жылғы 17 сәуірде Жұмагелді Сәкенұлы ҚР Президентінің өкімімен Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының орынбасары қызметіне тағайындалды. Оның өкiлеттiгiне Қазақстан Республикасының iшкi iстер органдары, Мемлекеттiк қауiпсiздiк комитетi, Мемлекеттiк тергеу комитетi жүзеге асыратын алдын ала тергеу, анықтау және жедел-iздестiру жұмысын прокурорлық қадағалау кірді.

ҚР Бас Прокуратурасында жұмыс істегенде оның ұйымдастырушы және басқарушы ретіндегі таланты ашылды, ол жетекшілік еткен басқармалар мен бөлімдер жаңаша және шығармашыл түрде жұмыс істей бастады, оған бағынысты прокурорлар жұмыста жаңа тәсілдеме пен жаңа қағида келгенін сезінді. Прокурорлық қадағалауды жүзеге асыру барысының айыптау сипатында болуы, қылмыстық істерді тергеудегі әуре-сарсаң прокурорлық қадағалаудың жоғары органының күнделікті өмірінен кете бастады. Жұмагелді Сәкенұлына есеп беретін ҚР Бас Прокуратурасының басқармалары мен бөлімдерінің прокурорлары көбірек дербестік танытып, қылмыстық істер бойынша маңызды процессуалдық шешім қабылдау өз мойнына жауапкершілік ала бастады. Олар күдіктілерге және айыпталушыларға қамауға алу (қамау) сияқты бұлтартпау шарасын қолдануға прокурордың санкциясын беруге қатысты мәселелерге неғұрлым қатаң түрде қарай бастады.

Тергеу амалдары бірнеше жылға созылған қылмыстық істер Жұмагелді Сәкенұлының жеке қатысуымен зерделеніп, олар бойынша түпкі процессуалдық шешімдер қабылданды. Еш негiзсiз үстінен қылмыстық iс қозғалған адамдардың қатыстылығының даусыз дәлелдемесi болмаған жағдайда және оларға айып тағылған әрекеттердi жасауға кiнәсiнің жаңа дәлелдемелерін жинаудың мүмкiн болмауына байланысты бұл iстер бойынша өндіріс ақтау негiздерi бойынша тоқтатылды. Жұмагелді Сәкенұлы қамауға алуға санкция беру, қылмыстық істерді тергеу мерзімін ұзарту, жедел-іздестіру іс-шараларын жүргізу мәселелері бойынша прокурорларға қойылатын талаптарды күшейтті. Мұндай қатал көзқарас қылмыстық іс жүргізу саласында азаматтарды қорғаудың сенімді «сүзгісін» орнатуға мүмкіндік берді.

ҚР Бас Прокуроры орынбасарының тәуелсіз және батыл прокурорлық ұстанымы барлығына бірдей, әсіресе анықтау, алдын ала тергеу және жедел-іздестіру жұмысын жүзеге асыратын органдарға ұнай қойған жоқ, өйткені оларға іс-әрекетін белгілі бір дәрежеде шектейтін прокурорлық қадағалаудың жаңа форматының күші таралды. Мұндай жағдайда не болатыны тарихтан белгілі – ҚР Президентінің үстеліне ҚР Мемлекеттік тергеу комитетінен анықтау, алдын ала тергеу және жедел-іздестіру жұмыстарын прокурорлық қадағалау мәселелеріне қатысты ҚР Бас прокуратурасының жаңа көзқарасымен келіспейтіндігі туралы жазбаша ақпарат келіп түсті. ҚР Президентінің Әкімшілігі де жедел жауап қатты – ҚР Бас Прокуратурасына қылмыстық істерді, әсіресе бұрынғы жоғары лауазым иелеріне: облыс әкімшілігінің басшысы (қазір олар әкімдер деп аталады), облыстық әкімшілік басшысының орынбасары, ҚР Президентінің көмекшісіне және т.б. тұлғаларға қатысты істерді ақтайтын негіздер бойынша қысқарту жағдайларын қарау туралы Мемлекет басшысының қарары келіп түсті. Ж.С.Елубаев бекіткен қылмыстық істерді тоқтату туралы қаулыларды тексеру басталды. Олардың он бірі ерекше маңызды болды. Нәтижесінде ҚР Бас Прокуроры бір қылмыстық іс бойынша ғана қаулының күшін жойды (бірақ бұл уақытта бұл ведомствоны жаңа адам басқарды). Шамасы, жоғары билік құрылымына есеп беру керек болған шығар. Осы жерде айта кететін жайт, алты айдан кейін бұл іс ақтайтын негіздерге орай қайтадан қысқартылып, осы іс бойынша айыпталған облыстық әкімшілік басшысының орынбасары бұрынғы жұмысында қалпына келтірілді. Ж.С.Елубаев қысқартылған істер бойынша бекіткен қалған барлық қаулылар өзгеріссіз қалдырылды. Алайда ол ҚР Бас прокурорының орынбасары қызметінен босатылып, ҚР Премьер-министрінің өкімімен Әділет вице-министрі қызметіне тағайындалды.

ҚР Бас прокуратурасында жұмыс істеген кезінде ол «Заң және Заман» («Закон и время») ведомстволық журналының редакциялық алқасының мүшесі болды, осы журналда, сондай-ақ басқа көптеген журнал мен газет беттерінде прокуратура жүйесін реформалау, оған елде заңдылық пен құқықтық тәртіпті қамтамасыз етуге бағытталған жаңа өкілеттік беру мәселелері бойынша белсенді түрде мақалалар жарияланды. Прокуратура қызметкерлерінің біліктілігін арттыру институтында сабақ берді.

Әділет министрлігінде Жұмагелді Сәкенұлы мемлекеттік жұмыстың жаңа атмосферасына еніп, жаңа міндеттерін мінсіз атқарды. Осы ведомствода жұмыс істеген кезеңде ол саяси және экономикалық реформаларды жүзеге асыру, ел дамуының жаңа жағдайында соттар мен судьялардың мәртебесін бекітуге, адвокатура мен нотариат институттарын реформалау үшін қажетті көптеген заңдарды әзірлеуге қатысты. Атап айтқанда, ол көптеген нормативтік құқықтық актілердің, айталық, «Соттар және судьялардың мәртебесі туралы», «Прокуратура туралы», «Атқарушылық іс жүргізу туралы», «Адвокаттық қызмет туралы», «Еңбек туралы», «Сот приставтары туралы» заңдардың, сондай-ақ – Қылмыстық, Қылмыстық іс жүргізу және Азаматтық іс жүргізу кодекстерінің жобаларының тең авторы болып табылады. Ал «Сот приставтары туралы», «Адвокаттық қызмет туралы» және ҚР Қылмыстық кодексі сияқты заңдарды Қазақстан Республикасының Парламенті оның баяндамасы бойынша қабылдады.

Әділет вице-министрі лауазымын атқарғанда Ж.С.Елубаев болашақ судьялардан, адвокаттард мен нотариустардан электрондық тестілеу арқылы емтихан алынатын Әділет біліктілік алқасын да басқарды. Осы алқаның төрағасы болған кезінде Жұмагелді Сәкенұлы сот жүйесіне, адвокатура мен нотариатқа кадрларды іріктеудің жаңа құқықтық институты ретінде оның қалыптасуы мен дамуына баға жетпес үлес қосты.

ҚР Үкіметінің 1997 жылғы 3 ақпандағы №140 қаулысымен Ж.С.Елубаевқа мемлекеттік қызметшінің 6-шы біліктілік сыныбы берілді.

1997 жылдың 15 қарашасы Ж.С.Елубаев үшін өте маңызды күн болды. Ол мемлекеттік қызметтен кетіп, «Шеврон» халықаралық трансұлттық энергетикалық корпорациясының шақыруымен халықаралық бизнес саласына ауысты және Атырау облысындағы мұнай мен газға бай Теңіз және Королев кен орындарын игеретін «Теңізшевройл» қазақстандық-американдық бірлескен кәсіпорнының шарт-құқық бөлімінің Бас менеджері болды.

«Шеврон» корпорациясы мен «Теңізшевройл» басшылығы тәжірибелі заңгер, қазір бар қайшылықтар ірі мұнай жобасын дамытуды тежемес үшін екі түрлі құқықтық жүйе – Батыстың және әлі де кеңестік заң мектебінің дәстүрі басым Қазақстанның үйлестіре алатын ұлттық маманға қызығушылық танытты. Алға қойылған міндет ауқымды әрі күрделі болды. Ең алдымен, ол кезде заңдық аспектілер мен құқықтық нормаларды мұндай бейімдеудің аналогтары болмаған.

Жиырма жылға жуық өмірін арнаған мемлекеттік қызметтен кету өте қиын болды. Дегенмен, Жұмагелді Елубаев үшін Теңіз жобасы таза адами тұрғыдан қызық болды. Өйткені ол өмірде романтик. Бір кездері оны тайгаға, яғни ол өзінің судья мансабын бастаған шалғайдағы полюсқа жақын Ивдель қаласына апарған дәл осы арманшылдығы еді. Бұл жолы да Жұмагелді Сәкенұлының жан дүниесінің түкпірінде жаңа нәрсені ашуға және жаңа мүмкіндікке деген құштарлық оянды. Бұл Қазақстан үшін жаңа, әлі айтарлықтай таныс емес, сондықтан заңгер үшін өте қызықты халықаралық бизнес саласы болды. Бұл оның білімін, тәжірибесі мен бойындағы қабілетін қолданатын тамаша қызмет өрісі болды. Ж.С.Елубаевтың заңгер, ғалым, педагог, қоғам қайраткері ретіндегі шексіз таланты, кәсіби шеберлігі мен жоғары әлеуеті дәл осы кейінгі жылдары ашылды.

Дегенмен мүлдем жаңа жағдайға бейімделу оңай емес болып шықты. Өйткені Жұмагелді Сәкенұлы соншама көп жыл еліміздің құқықтық жүйесін реформалауға байланысты оқиғалардың, саясаттың, мемлекеттік дүбірлі істердің қақ ортасында болды. Ж.С.Елубаевқа бұл жолы да маңызды міндет сеніп тапсырылды: Қазақстан экономикасы үшін мүлдем жаңа әлемдік деңгейдегі өндірістік құрылымның қызметін тиімді және мінсіз құқықтық жағынан қамтамасыз етуге қабілетті ұжымды қалыптастыру. Міндет орындалды – қазақстандық мұнай алпауытының өндірістік қызметін жүргізу үшін қажетті ұжым табсты түрде құрылып, құқықтық қолдау ұйымдастырылды.

Осы жылдар ішінде Жұмагелді Сәкенұлының бастамасымен және алдыңғы қатарлы заңгерлер қауымдастықтың қолдауымен Қазақстан мұнай-газ саласының заңгерлері қауымдастығы (KPLA) құрылды, ол осы күнге дейін оның тұрақты Президенті болып табылады. Бұл идеяны жүзеге асыруда Жұмагелді Сәкенұлына Қазақстанның көрнекті заңгерлері: заң ғылымдарының докторы, профессор, ҚР ҰҒА академигі Майдан Күнтуарұлы Сүлейменов; заң ғылымдарының докторы, профессор, ҚР Энергетика министрлігінің қазіргі Жауапты хатшысы Қанатбек Сафинов; белгілі заң фирмалары «Эквитас», «Саланс», «Грата», «Чадборн және Парк» басқарушы серіктестері — Ольга Ченцова, Айгүл Кенжебаева, Тілек Байғабулов, Кеннет Мак; ҚР Жоғарғы Сотының отставкадағы судьясы Булович Валерий Николаевич және көптеген басқалар көмектесті. Он алты жыл ішінде 200-ден астам мүшеден тұратын бұл қауымдастық өзін мұнай-газ саласындағы және заңгерлер қоғамдастығындағы белсенді қоғамдық бірлестіктерінің бірі ретінде танытты. Оның алаңы жер қойнауын басқару, шетелдік инвестициялар, жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттардағы қазақстандық қамтуды арттыру, жасалған келісімшарттар мен инвестициялық шарттардың тұрақтылығын қамтамасыз ету, қолданыстағы заңнаманы жетілдіру саласындағы өзекті мәселелерді талқылайтын тәуелсіз трибунаға айналды.

Ж.С.Елубаевтың бастамасымен және «Теңізшевройл» бірлескен кәсіпорны мен заңгерлер қоғамдастығының қолдауымен қазіргі таңда белгілі форум – жыл сайын Атырау қаласында өткізілетін «Атырау халықаралық құқықтық конференция» құрылды. Бұл форумда мұнай-газ саласының өзекті мәселелері мен проблемалары талқыланады, заңнаманы жетілдіру, бірыңғай құқық қолдану тәжірибесін, соның ішінде сот тәжірибесін жетілдіру бойынша ұсыныстар мен ұсынымдар әзірленеді. Конференция нәтижесі бойынша форум материалдарын қамтитын кітап шығарылады, қазіргі кезде ол Қазақстан экономикасының осы саласында жұмыс істейтін заңгерлер мен мамандарға аса қажет басылымға айналды.

2004 жылы Жұмагелді Сәкенұлының бастамасымен «Жер қойнауын пайдалану және құқық» журналы құрылды, ол бүгінгі күнге дейін материалдары оқырманға орыс және ағылшын тілдерінде, бір нөмірде және толық көлемде ұсынылатын, посткеңестік кеңістіктегі жалғыз басылым болып отыр. Ж.С.Елубаев осы жылдар бойы ол журналдың бас редакторы қызметін атқарып жүр.

«Теңізшевройл» компаниясында жұмыс істеген кезеңде Жұмагелді Сәкенұлы кәсіпорын мен оның құрылтайшыларының мүддесін қорғай отырып, барлық инстанция соттарында азаматтық істерді жүргізуге жеке қатысты. Мәні ондаған және жүздеген миллион АҚШ долларын көлеміндегі ақша сомалары болған осы істердің көпшілігі компанияның пайдасына сәтті шешілді. Бұл оның жоғары кәсібилігі, қолданыстағы заңнаманы жақсы білетінін, оның нормаларын дұрыс пайымдай білетінін, және ең бастысы, оның өз ұстанымын әрқашан ұлттық және халықаралық құқықтың жалпы мойындаған заң принциптеріне негіздейтінін анық көрсетеді.

2008 жылы Ж.С.Елубаев «Шеврон» корпорациясының Еуразиялық бөлімшесінің Басқарушы құқықтық кеңесшісі қызметіне шақырылып, онда 2018 жылға дейін штаттық қызметкер болып жұмыс істеді, ал қазіргі уақытта осы корпорацияға консультациялық қызмет көрсетуді жалғастыруда. Басқарушы құқықтық кеңесші лауазымында ол корпорацияның Еуразия аймағындағы (Ресей, Қазақстан, Түркия, Әзірбайжан) қызметін құқықтық жағынан қамтамасыз етуге жауапты болды. Бұл «Шеврон» компаниясының ірі, жаһандық ауқымдағы инвестициялық бизнес жобалары: Қазақстандағы Теңіз, Королевское және Қарашығанақ кен орындарын игеру; Ресейдегі Каспий құбыр консорциумын басқаруға қатысу; Әзірбайжан мен Түркиядағы Каспий теңізі қайраңындағы жер қойнауын барлауға қатысу; Атырау қаласындағы полиэтилен құбырлары мен құбыр арматурасын шығару зауыттары; басқа да жаңа ноу-хау жобалары.

Жұмагелді Сәкенұлы негізгі жұмысымен қатар еліміздің бас ЖОО Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінде және Каспий қоғамдық университетінің «Әділет» жоғары заң мектебінде педагогикалық қызметпен айналысады, сондай-ақ еліміздің басқа ЖОО-да қонақ ретінде дәріс оқиды. Экологиялық құқық, жер қойнауы туралы құқық пәндерінен курс оқиды, магистранттар мен PhD бөлімінде оқитындардың ғылыми зерттеулеріне жетекшілік етеді, жыл сайын диплом жұмыстарына жетекшілік етіп бірнеше бакалавр шығарады.

Соңғы он жылдықта Ж.С.Елубаев ғылыми қызметпен белсенді айналысып, заң ғылымдарының кандидаты және докторы ғылыми дәрежесін алды. Оның «Қаржы-кредит қатынастары саласындағы қылмыстар үшін жауапкершілік (қылмыстық-құқықтық және криминологиялық аспектілері)» тақырыбындағы кандидаттық диссертациясы экономиканың осы саласындағы құқықтық проблемаларды зерттеудің жаңа парағын ашты.

2010 жылы Жұмагелді Сәкенұлы «Жер қойнауын пайдалануды құқықтық реттеудің теориялық және әдіснамалық мәселелері: отандық тәжірибе мен шетелдік тәжірибе» тақырыбында докторлық диссертациясын сәтті қорғады. Оның докторлық диссертациясы бойынша жетекші ұйым Ресей Федерациясының Үкіметі жанындағы Заңнама және салыстырмалы құқықтану институты болды, ал ресми оппоненттері табиғи ресурстар құқығы саласындағы белгілі ғалымдар: Клюкин Борис Дмитриевич, заң ғылымдарының докторы, Мәскеу мемлекеттік заң академиясының аграрлық және экологиялық құқық кафедрасының профессоры, Ресей Федерациясы Тау-кен ғылымдары академиясының толық мүшесі; Бринчук Михаил Михайлович, Заң ғылымдарының докторы, профессор, Ресей Федерациясының еңбек сіңірген ғылым қайраткері, Ресей ғылым академиясының Мемлекет және құқық институтының экологиялық құқық секторының меңгерушісі; Бектұрғанов Әбдіманап Елікбайұлы, заң ғылымдарының докторы, профессор, І.Жансүгіров атындағы Жетісу мемлекеттік университетінің ректоры болды. 

Осы еңбегімен Ж.С.Елубаев Қазақстанның тау-кен құқығының негізін салушы Н.Б.Мұхитдиновтың теориялық зерттеулерін жалғастыра отырып, жер қойнауын басқару саласындағы ғылыми зерттеулерді жандандырды. Қазіргі уақытта Жұмагелді Сәкенұлы заң ғылымының осы саласында көшбасшы болып табылады. Оның Қазақстан құқығының салалары жүйесіндегі жер қойнауы құқығының рөлі мен орны туралы ұстанымы, оны қорғау аясында келтіретін бұл ұстанымының теориялық негіздемесі еліміздің қазіргі заманғы тарихындағы нарықтық қатынастарға сәйкес келетін жаңа және бірегей болып отыр.

Оның ғылыми зерттеулері жарияланған еңбектерімен, сондай-ақ заң журналдарындағы, газеттер мен басқа да бұқаралық ақпарат құралдарындағы жарияланымдарымен қамтамасыз етілген. Айталық, ол он үш кітабын жарыққа шығарды, бұл: «Жер қойнауын пайдалануды құқықтық реттеу проблемалары: отандық тәжірибе және шетелдік тәжірибе» (орыс тіліндегі монография); «Жер қойнауын пайдалануды құқықтық реттеу проблемалары: отандық тәжірибе және шетелдік жүйе» (қазақ тіліндегі монография); «Күкіртті шығаруды, өндіруді, сақтауды және тасымалдауды нормативтік реттеу проблемалары» (орыс тіліндегі монография); «Issues of Statutory Regulation of Sulphur Extraction, Production, Storage and Transportation» (ағылшын тіліндегі монография); «Жер қойнауын пайдалану және құқық» (мақалалар, баяндамалар, түсіндірмелер жинағы); «Құқық туралы ойлар» (мақалалар, баяндамалар, түсіндірмелер жинағы); «Қаржы-кредит қатынастары саласындағы қылмыстар үшін жауапкершілік» (орыс тіліндегі монография); «Responsibility for Crimes in the sphere of Financial and Credit relations» (ағылшын тіліндегі монография); «Қаржы-кредит жүйесі» (түсіндірмелері бар нормативтік құқықтық актілер жинағы); «Заң шығармашылығы және құқық қолдану мәселелері» (мақалалар, баяндамалар, түсіндірмелер, сұхбаттар жинағы); «…Сырымды айтамын» (автобиографиялық повесть); «Керемет адамдардың өмірі туралы» (біздің замандастарымыз туралы очерктер), сондай-ақ «Қазақстан Республикасындағы экологиялық қауіпсіздікті құқықтық қамтамасыз ету проблемалары мәселелері» (Силлабус/Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ «Экологиялық құқық» курсы бойынша магистратураның 1-ші курсына арналған оқу жоспары). Ол қылмыстық құқық, әкімшілік құқық, азаматтық құқық, экологиялық құқық, жер қойнауы құқығы, инвестициялық құқық, салық құқығының өзекті мәселелері бойынша 250-ден астам мақала, сондай-ақ Қазақстанның әйгілі және атақты адамдары туралы очерктерін жариялады.

1997 жылдан бастап қазіргі уақытқа дейін Ж.С.Елубаев жер қойнауын пайдалану және қоршаған ортаны қорғау саласындағы қатынастарды реттейтін нормативтік құқықтық актілерді әзірлеуге белсене атсалысты. Ол көптеген заңнамалық актілердің, атап айтқанда, Экологиялық кодекстің, жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы заңдардың, табиғатты пайдалану мәселелері бойынша қолданыстағы нормативтік құқықтық актілерге өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы заңдардың жобаларын әзірлеу жөніндегі жұмыс топтарының мүшесі болды. Қазіргі уақытта ол Экологиялық кодекстің Тұжырымдамасы мен жаңа жобасын әзірлеу жөніндегі жұмыс тобының мүшесі. KAZENERGY Үйлестіру кеңесінің мүшесі, ҚР Жоғарғы Сотының жанындағы Халықаралық кеңестің мүшесі және Республикалық коммерциялық заңгерлер алқасының (Kazakhstan Bar Association) Төрағасының орынбасары ретінде Жұмагелді Сәкенұлы ел экономикасын басқару және оның құқықтық жүйесін жетілдіру мәселелері жөніндегі стратегиялық бағдарламалық құжаттарды әзірлеуге белсене қатысады.

2005 жылы Жұмагелді Сәкенұлы және KPLA Атқарушы директоры Айгерім Бралина Еуразиялық делдалдық талқылау орталығын құрды, ол өз кезегінде Халықаралық коммерциялық төрелік сотты (ICAC) және Еуразиялық делдалдық талқылау орталығының Аралық сотын (ЕДТО АС) құрды. Бұл соттар басқа да осы тектес төрелік соттармен бірге қоғамды демократияландыруда, нарықтық экономиканы орнықтыруда, бизнес саласында құқықтық тәртіпті орнатуда, шаруашылық дауларды шешудің заңды, әділ және біркелкі құқық қолдану тәжірибесін қалыптастыруда маңызды рөл атқарады.  

2010 жылы Жұмагелді Сәкенұлы өзінің қызы Абдуллаеа Жанармен және басқа отбасы мүшелерімен бірге «YELYUBAYEV & PARTNERS» фирмасын құрып, қазір ол Қазақстандағы заң қызметтері нарығында өзінің лайықты орнын тапты. 2012 жылы фирма «COLIBRI» халықаралық заң фирмасымен бірікті, кейінірек оның атауы өзгертіліп «Unicase» деп аталатын болды, оның серіктестерінің бірі Жанар Абдуллаева болды.

2012 жылы Ж.С.Елубаев жас заңгерлер мен еліміздің жетекші заң фирмалары «САЛАНС», «Эквитас», «Грата», «Саят Жолшы және Серіктестер», «Olympex Advisers», «YELYUBAYEV & PARTNERS» басшыларының бастамасын қолдап, «Kazakhstan Bar Association» Коммерциялық заңгерлер алқасы» (KazBar) республикалық қоғамдық бірлестігінің құрылтайшыларының бірі болды. Қазақстан адвокаттар алқасы». Қазіргі уақытта бұл кәсіби ұйым ұлттық және шетелдік заң фирмаларында жұмыс істейтін ең озық ойлы заңгерлерді, сондай-ақ корпоративтік заңгерлерді біріктіреді. Жұмагелді Сәкенұлы KazBar Басқарушы Кеңесі Төрағасының орынбасары болып табылады. 2013 жылы KazBar «International Bar Association» (IBA) заңгерлердің халықаралық кәсіби ұйымының мүшесі болды.

Ж.С.Елубаев бірінші қазақ заңгерлерінің қатарында әлемдегі аса беделді Корольдік Төрешілер Институтының (Member of the Chartered Institute of Arbitrators, “MCIArb”) мүшесі болды. Ол сондай-ақ Ағылшын-Ресей заңгерлер алқасының мүшесі және бірқатар коммерциялық төреліктің төрешісі. 2011 жылы Американың өмірбаян институты Жұмагелді Сәкенұлына «құқық мәселелерін зерттеудегі ерекше өнімділігі үшін» халықаралық «Цицерон» сыйлығымен марапаттады, сондай-ақ оның есімі «Who is Who in the World» және «Who is Who in the Asia» библиографиялық жинақтарға енгізілді.

Қазақстан Республикасының құқық жүйесін дамытуға қосқан елеулі үлесі үшін Ж.С.Елубаев «Құрмет» (Құрмет ордені) және «Парасат» (Кісілік ордені), көптеген мемлекеттік және ведомстволық медальдармен, атап айтқанда:  «Қазақстан Республикасының Конституциясына 10 жыл», «Қазақстан Республикасының тәуелсіздігіне 20 жыл», «Қазақстан Республикасының Конституциясына 20 жыл», «Қазақстан Республикасының прокуратурасына 20 жыл» ордендерімен, сонымен қатар көптеген және ведомстволық медальдармен және белгілермен марапатталған.

Жұмагелді Сәкенұлы өзінің кәсіби табысқа жетуінің негізі отбасы деп санайды, өйткені ол оған өзінің жан-жақты жоспарларын іске асыруға күш пен мүмкіндік береді. Оның зайыбы Жібек Ербұланқызы білімі бойынша экономист, оның музасы және өмірлік кеңесшісі. 

Қызы Жанар әкесінің жолын қуып, заңгер болды. Н.А.Шәйкенов ректор болған тұсында Қазақ гуманитарлық-заң университетін ойдағыдай тәмамдаған, Ноттингем университетінде заң бакалавры дәрежесін және Лондон Экономика және саясаттану мектебінде (Ұлыбритания) заң магистрі дәрежесін алды. Оқуды аяқтағаннан кейін «LEBOEUF, LAMB, GREEN &MACRAE», «HERBERT SMITH», «NORTON ROSE» сияқты белгілі шетелдік заң фирмаларында тағылымдамадан өтті, «COUDERT BROTHERS», «DENTON WILDE SAPTE» халықаралық заң фирмаларында жұмыс істеді. «YELYUBAYEV & PARTNERS» ұлттық заңгерлік фирмасының негізін қалаушы болды. Қазіргі уақытта «Unicase» заңгерлік фирмасының серіктесі.

Ұлы Жанат – ҚР Президенті жанындағы Қазақстан менеджмент, экономика және болжау институтында (ҚМЭБИ) бизнеске әкімшілік ету және бухгалтерлік есеп саласында бакалавр дәрежесін, сондай-ақ әлеуметтік ғылымдар бакалавры дәрежесін алды. 2009 жылы Солтүстік Вирджиния Университетінде (Прага, Чехия) қаржы саласында MBA іскерлік әкімшілік ету дәрежесін алды.

Ж.С.Елубаев өзінің бүкіл саналы өмірін заңға қызмет етуге, елімізде демократиялық даму принциптерін орнықтыруға, ізгі де әділ құқықтық жүйені қалыптастыруға, жас ұрпақты тәрбиелеуге және Қазақстан ғылымын дамытуға арнады.